Ochiq havola (Open Access (OA)) –bu ommaviy Internet orqali bepul havola bo‘lib, foydalanuvchilarga o‘qish, yuklash, nusxa olish, tarqatish va chop etish, qidirish va iqtibos qilish, indekslash, ma’lumotlarni uzatish yoki boshqa maqsadlarda foydalanish, mualliflar yo‘nalishiga faqat faoliyat butunligini saqlagan holda ruxsat beradi.
Ochiq havola tushunchasi tadqiqotchilar, olimlar, kutubxona mutaxassislari, ilmiy xodimlar, moliyachilar, davlat xizmatchilari va nashriyotlar o‘rtasida keng muhokama qilinadi. Bugungi kunda taqrizlangan jurnallarning 90%i saqlov ko‘rinishida, taxminan, 10%i ochiq havolada.
Birinchi muhim xalqaro ochiq havola 2002 yil fevral oyida Budapesht konferensiyasida ochiq ko‘rinishda saqlanadi. Undan so‘ng 2003 yil iyun oyidagi Bifezda bayonoti va 2003 yil oktyabr oyidagi Berlin deklaratsiyasining ilmiy va ijtimoiy bilimlarga ochiq havolasidir. O‘zbekistonda ochiq axborot resurslaridan foydalanish 2001 yildan boshlangan.
Bugungi kunda foydalanuvchilarga kutubxona tarmog‘ida 30 ta ochiq havolali axborot resurslari taqdim etilgan.
Ochiq axborot resurslari:
- Aluka
- Cambridge JOURNALS
- Oxford Dictionaries.com
- Institute of Physics (IOP)
- IQlib.ru
- OECD iLibrary
- Royal Society Publishing
- arXiv.org
- BioMed Central
- Chronicling America
- The World Bank
- DOAB (Directory of Open Access Books)
- DOAJ (Directory of Open Access Journals)
- Encyclopaedia Iranica Online
- SAGE
- Folger Shakespeare Library
- Free Medical Journals
- The World Bank Open Financial Data
- Library and Archives Canada
- National Center for Biotechnology Information
- National Library Singapore
- PLOS (Public Library of Science)
- Science Books Online
- Vostochnaya Literatura
- KIBERLENINKA
- MSB (Mirovaya sifrovaya biblioteka)
- FEK (Fundamental elektron kutubxona)
- ESM (Ekonomika. Sotsiologiya. Menejment)
- NEJM.org